کارکردهاي سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم:
امروزه مردم براي کارهاي مختلفي مثل مکالمه، اينترنت، موزيک و ويدئو و غيره به تلفن‌هاي همراه نياز دارند. تمام اين خدمات بايد بصورت همراه در دسترس کاربر باشد، يعني همزمان با جابجا شدن کاربر با تلفن همراه از نقطه‌اي به نقطه ديگر. با کمک اين سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم مي‌توانيم صوت، داده، ويدئو، تصاوير و غيره را به آساني منتقل کنيم.

سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم خدمات مختلف ديگري هم ارائه مي‌دهند از جمله ويدئو کنفرانس، تلفن سلولي، پيجينگ، تلويزيون، راديو و غيره. در واقع با توجه به نيازهاي کاربر به خدمات ارتباطي متفاوت، انواع مختلف سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم توسعه يافته است.

چرا سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم؟
وقتي سيستم‌هاي سيمي هم مي‌تواند اغلب وظايفي که ارتباطات بي‌سيم انجام مي‌دهد را انجام دهد، چرا به سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم نياز داريم؟ مزيت اصلي و مهم ارتباط بي‌سيم، قابليت جابجايي آن است.

به غير از قابليت جابجايي، ارتباطات بي‌سيم انعطاف پذيري و سهولت کاربرد بيشتري دارند که باعث شده روز به روز بيشتر و بيشتر محبوب و رايج شوند. ارتباط بي‌سيم مانند تلفن همراه را مي‌توان در هر زمان و هر مکان با عملکرد قابل ملاحظه‌اي مورد استفاده قرار داد.

نکته مهم ديگر زيرساخت است. راه اندازي و نصب زيرساخت‌هاي سيستم‌هاي ارتباطي سيمي عموما گران قيمت و وقت‌گير است. درصورتي که زيرساخت ارتباط بي‌سيم را مي‌توان به راحتي و با هزينه کم نصب کرد.

بخصوص در موقعيت‌هاي اضطراري و مکان‌هاي دور افتاده، جايي که راه اندازي يک ارتباط سيمي دشوار است، ارتباط بي‌سيم مي‌تواند يک گزينه مقبول و منطقي باشد.

مهمترين کارکردهاي سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم
برخي از مهم‌ترين سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيمي که امروزه در دسترس هستند عبارتند از:

• پخش تلويزيون و راديو

• ارتباطات ماهواره‌اي

• رادار

• سيستم تلفن همراه (ارتباطات سلولي)

• سيستم موقعيت‌يابي جهاني (GPS)

• ارتباط مادون قرمز

• WLAN (واي فاي)

• بلوتوث

• پيجينگ

• دستگاه تلفن‌هاي بدون سيم

• شناسايي فرکانس راديويي (RFID)

• سيستم‌هاي بسيار ديگري هم وجود دارد که هر کدام براي کاربرد‌هاي خاصي مفيد هستند.

سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم را مي‌توان تحت عنوان Simplex، Half Duplex و Full Duplex نيز طبقه بندي کرد.

ارتباط Simplex يکطرفه است. مثل سيستم پخش راديو.

Half Duplex ارتباط دو طرفه است،اما نه همزمان، مثل بي‌سيم‌هاي ارتباطي (راديوهاي غير نظامي).

Full Duplex هم ارتباط دو طرفه به طور همزمان است، مثل تلفن‌هاي همراه.

دستگاه‌هاي مورد استفاده براي ارتباطات بي‌سيم ممکن است از لحاظ نوع سرويس متفاوت باشند و ممکن است اندازه، شکل، پروتکل داده و هزينه متفاوتي با يکديگر داشته باشند. منطقه تحت پوشش سيستم ارتباطي بي‌سيم هم عامل مهم ديگريست. شبکه‌هاي بي‌سيم ممکن است محدود به يک ساختمان، دفتر اداري، شهر، يک منطقه جغرافيايي (بزرگ‌تر از يک شهر) باشند و يا ممکن است پوشش جهاني داشته باشند.

در ادامه به توضيح کوتاهي در مورد برخي سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم مهم مي‌پردازيم؛

پخش تلويزيون و راديو:
راديو اولين سرويس پخش بي‌سيم محسوب مي‌شود. درواقع نمونه‌اي از يک سيستم ارتباطي Simplex است که در آن اطلاعات تنها در يک جهت منتقل شده و تمام کاربران اطلاعات مشابهي دريافت مي‌کنند.

ارتباطات ماهواره‌اي:
سيستم ارتباطات ماهواره‌اي نوع مهمي از ارتباط بي‌سيم است. شبکه‌هاي ارتباطات ماهواره‌اي پوشش جهاني مستقل از تراکم جمعيت ارائه مي‌دهند.

سيستم‌هاي ارتباطي ماهواره‌اي امکان ارتباط دوربرد (تلفن‌هاي ماهواره‌اي)، موقعيت‌يابي و ناوبري (GPS)، پخش، اينترنت و غيره را فراهم مي‌کنند. ساير خدمات بي‌سيم مانند تلفن همراه، پخش تلويزيوني و ديگر سيستم‌هاي راديويي وابسته به سيستم‌هاي ارتباطي ماهواره‌اي هستند.

سيستم ارتباطي تلفن همراه:
شايد يکي از پرمصرف‌ترين سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم فناوري تلفن همراه باشد. هيچ تکنولوژي ديگري نتوانست به اندازه توسعه دستگاه تلفن همراه دنيا را تغيير دهد. تلفن‌هاي همراه امروزي محدود به تماس تلفني نمي‌شوند، بلکه ويژگي‌هاي متعددي مانند بلوتوث، واي فاي، GPS و راديو FM دارند.

سيستم موقعيت‌يابي جهاني (GPS):
GPS زيرمجموعه‌اي از ارتباطات ماهواره‌اي محسوب مي‌شود. GPS با کمک گيرنده‌هاي اختصاصي و ماهواره‌ها، خدمات مختلف بي‌سيم مانند ناوبري، موقعيت‌يابي، مکان، سرعت و غيره را ارائه مي‌دهد.

بلوتوث:
بلوتوث يکي ديگر از سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم با برد پايين است که امکان انتقال داده، صوت و صدا را با دامنه انتقال 10 متر فراهم مي‌کند. تقريبا تمام تلفن‌هاي همراه، تبلت‌ها و لپ تاپ‌ها مجهز به دستگاه بلوتوث هستند. از اين طريق مي‌توانيد به گيرنده‌هاي بي‌سيم بلوتوث، تجهيزات صوتي، دوربين‌ها و غيره متصل شويد.

پيجينگ:
اگر چه اين فناوري منسوخ بحساب مي‌آيد، اما پيجينگ تا پيش از استفاده گسترده تلفن‌هاي همراه موفقيت بزرگي بود. پيجينگ اطلاعات را به شکل پيام ارائه مي‌دهد و يک سيستم simplex است يعني کاربر فقط مي‌تواند پيام‌ها را دريافت کند.

شبکه بي‌سيم محلي (WLAN):
شبکه بي‌سيم محلي يا WLAN (واي فاي) يک سرويس بي‌سيم مرتبط با اينترنت است. با استفاده از WLAN، دستگاه‌هاي مختلف مثل لپ تاپ و تلفن‌هاي همراه مي‌توانند به يک نقطه دسترسي متصل شده و به اينترنت وصل شوند.

ارتباط مادون قرمز:
ارتباط مادون قرمز يکي ديگر از سيستم‌هاي ارتباطي بي‌سيم معمول در زندگي روزمره ماست. اين تکنولوژي از امواج مادون قرمز الکترومغناطيسي (EM) استفاده مي‌کند. ارتباط مادون قرمز (IR) در ريموت کنترل تلويزيون، ريموت اتومبيل و تجهيزات صوتي و غيره استفاده مي‌شود.